Η Αιμιλία Υψηλάντη στο DNA of Arts: ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ...
Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Τσομπανόπουλο.
Μια από τις σημαντικότερες κυρίες του θεάτρου μας, η Αιμιλία Υψηλάντη, με αφορμή τις παραστάσεις του έργου " Οι αγνοούμενοι- Μια ενδιαφέρουσα ζωή" του Βασίλη Κατσικονούρη που παρουσιάζεται στο Θέατρο Αριστοτέλειον, μου έκανε την τιμή να έχουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την πορεία της, την παράσταση, αλλά και το πόσο αγνοούμενοι είμαστε όλοι μας τελικά...
- Είχατε την τύχη στο ξεκίνημα σας στην υποκριτική, να φοιτήσετε στη Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν. Θα ήθελα να μου μεταφέρετε την εμπειρία σας αυτή.
- Μιλάμε για πάρα πολλά χρόνια πίσω. Μετά από τόσα χρόνια, να σας πω για τα μαθητικά μου χρόνια; ( γέλια). Δεν είναι και τόσο εύκολο αυτό που μου ζητάτε. Ήταν μια σχολή οργανωμένη, η καλύτερη πιστεύω την εποχή εκείνη. Όχι ότι δεν υπήρχαν και άλλες αξιόλογες σχολές, όπως του Κατσέλη και του Θεοδοσιάδη. Ήταν μια μαθητεία, που για μένα ήταν πολύτιμη.
- Εκτός των θεατρικών σας σπουδών, τελειώσατε και την Ανωτάτη Σχολή Εμπορικών και Οικονομικών Επιστημών. Πόσο θεωρείτε ότι σας βοήθησε στην πορεία σας;
- Κοιτάξτε, ο, τι κάνει κανείς και ο, τι σπουδάζει, τον βοηθάει σαν προσωπικότητα και του ανοίγει δρόμους να γνωρίσει τον κόσμο και τον εαυτό του. Όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα σε έναν άνθρωπο. Εγώ σήμερα, παροτρύνω τους νέους που γίνονται ηθοποιοί, να μπουν και στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσουν. Η πανεπιστημιακή μόρφωση και η φοιτητική ζωή, είναι πολύ σημαντική για έναν νέο άνθρωπο, αν μπορεί να την έχει.
- Σας βλέπουμε στη Θεσσαλονίκη με το έργο του Βασίλη Κατσικονούρη « Οι αγνοούμενοι- μια ευτυχισμένη ζωή». Παρουσιάζεται μάλιστα 40 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Θα μπορούσε να λεχθεί ότι έχει και πολιτικές προεκτάσεις;
- Όχι κάθε άλλο και το λέω κατηγορηματικά. Το έργο γράφτηκε το 2005. Άρα δεν έχει καμία σχέση με τα 40 χρόνια από την εισβολή στην Κύπρο. Το έργο δεν αναφέρεται στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Και δεν είναι πολιτικό. Θα ήμουν πολύ διστακτική στο να ανέβαζα ένα πραγματικά πολιτικό έργο. Χωρίς να το αποκλείω. Πιστεύω όμως, ότι κανείς μπορεί να πει τα πράγματα που θέλει στον τομέα της τέχνης, μέσα από άλλο τρόπο. Ανιχνεύοντας τις ψυχές των ανθρώπων. Ένα πολιτικό έργο, θα μπορούσε πολύ δύσκολα να ακολουθήσει ψυχολογικούς δρόμους. Εμένα αυτός ο δρόμος με ενδιαφέρει. Να είναι πάνω στη σκηνή άνθρωποι ζωντανοί, που βιώνουν κάποιες καταστάσεις όπως όλοι μας. Βασικά με ενδιαφέρει η ευαισθησία, ο ψυχισμός του ηθοποιού και του ήρωα που παίζω. Άρα, δε μιλάμε για πολιτικό έργο. Μην παρεξηγείτε τον τίτλο του. Αγνοούμενος, μπορεί να είστε κι εσείς και εγώ σήμερα. Εάν αγνοώ κάποια πράγματα, στην πραγματικότητα, είμαι κι εγώ αγνοούμενη. Αυτό θέλει να πει το έργο. Και το λέει ξεκάθαρα κάποια στιγμή. Είμαστε όλοι αγνοούμενοι. Είναι ένα κανονικό ζευγάρι, ένας δημοσιογράφος και η γυναίκα του, που κάθε άλλο παρά με την πολιτική ασχολούνται. Και ειδικά με επώδυνα θέματα. Αρνούνται να τα αντιμετωπίσουν. Όπως το θέμα των αγνοούμενων της εισβολής, παρόλο που έχει αγγίξει το οικογενειακό τους περιβάλλον.
- Γι’ αυτό και ο δημοσιογράφος αρνείται να δημοσιοποιήσει το θέμα στην εφημερίδα που εργάζεται, παρά την παράκληση της ηρωίδας που υποδύεστε.
- Ναι, όλα αυτά είναι περασμένα πράγματα. Ποιος ενδιαφέρεται; Εμείς κάνουμε μια πολιτική που εξυπηρετεί κάποια πράγματα. Αυτά είναι ξεχασμένα. Ποιος ασχολείται; Όσο ασχολείται ο μέσος Έλληνας με το θέμα των αγνοούμενων της Κύπρου. Το θέμα του έργου όμως, τι λέει; Ο πραγματικός του τίτλος είναι το δεύτερο σκέλος, το μια ενδιαφέρουσα ζωή. Για να πάμε στην ιστορία, έχουμε ένα σύγχρονο ζευγάρι, το 2005, που ζει σε μια οικονομική ευημερία, με τα πράγματα να πηγαίνουν διαρκώς προς το καλύτερο, στον υλικό τουλάχιστον τομέα, πράγμα που δημιουργούσε μια γενικότερη ευφορία. Μια κοινωνία, που ζει και λίγο ανέμελα. Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι οι άνθρωποι δεν είναι σοβαροί. Ο δημοσιογράφος, είναι ένας σοβαρός πολιτικός αναλυτής και η γυναίκα του μια ενδιαφέρουσα πραγματικότητα. Διαρκώς μορφώνεται και θέλει να καλυτερεύει τη ζωή της. Ζουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ζωή. Τι ονειρεύεται κάθε άνθρωπος; Να έχει ένα καλό σπιτικό, να είναι καλά με τη γυναίκα του, να πηγαίνει ταξίδια, να πηγαίνει σινεμά, να έχει φίλους. Είναι φυσικό να επιθυμεί κάθε άνθρωπος αυτό το πράγμα. Όμως αυτό το ζευγάρι, έχει μυστικά και ψέματα. Έχει απωθήσει πολλές προσωπικές του αλήθειες. Πράγμα που συμβαίνει σχεδόν κατά κανόνα, έτσι δεν είναι;
- Βεβαίως. Τα κατά συνθήκην ψεύδη…
- Δε θέλει να πληγώσει ο ένας τον άλλο. Από καλές προθέσεις. Η γυναίκα ας πούμε, είχε ένα πρόβλημα εγκυμοσύνης και δημιούργησε μεγάλα προβλήματα μεταξύ τους. Όλοι μας, απωθούμε τα οδυνηρά και πληγωτικά γεγονότα. Οι οικογένειες, ξέρετε πολύ καλά, ότι δε διαχειρίζονται, ούτε συζητάνε τα δυσάρεστα γεγονότα. Τα κουκουλώνουν. Τα βάζουν κάτω από το χαλί. Αυτό κάνει και το ζευγάρι του έργου. Το έργο όμως μας λέει, ότι αυτά καιροφυλακτούν και κάποια στιγμή θα τα βρούμε μπροστά μας. Θα έρθουν να μας ζητήσουν το λόγο και τότε, αυτή η ενδιαφέρουσα ζωή μας, μπορεί να διαλυθεί. Ο Βασίλης Κατσικονούρης, είναι ένας πολύ σημαντικός συγγραφέας, που έκανε και καλλιτεχνικές και εμπορικές επιτυχίες, όπως « Το Γάλα» , το «Καλιφόρνια ντρίμιν». Βάζοντας λοιπόν σαν αφορμή ένα εθνικό θέμα που έχει πληγώσει τον ελληνισμό, που είναι οι αγνοούμενοι της εισβολής, πάλι σε ιδιωτικό επίπεδο. Η γυναίκα αυτή έχει έναν αγνοούμενο αδερφό, τον οποίο δε γνώρισε γιατί ήταν πολύ μωράκι όταν έγινε η εισβολή. Έρχεται λοιπόν μια αδερφή από την Κύπρο, η οποία διατηρεί τη μνήμη, τηρεί αυτά που πρέπει ένας άνθρωπος να κρατάει μέσα του και να τιμά, όπως η μάνα, η γη και τα έθιμα ακόμα αν θέλετε. Μια γυναίκα θα έλεγα παλαιού τύπου, που όμως συμβολίζει το τι είμαστε στην πραγματικότητα και δεν μπορούμε να αρνηθούμε. Είναι σαν κάποιον που ζει στη Θεσσαλονίκη, αλλά είναι από χωριό. Δε μπορεί να αρνηθεί το χωριό του! Αν το αρνηθεί θα γκρεμιστεί η υπόστασή του. Θα πρέπει να το ενσωματώσει, να το αποδεχτεί. Αυτός ο άνθρωπος λειτουργεί λοιπόν σαν καταλύτης στο ζεύγος. Πρέπει να αντιμετωπίσουν μια γυναίκα τέτοιου είδους. Και καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν πει τις αλήθειες, όχι τις γενικότερες, αλλά τις δικές τους. Με αποτέλεσμα η αλήθεια να είναι λυτρωτική, επαναστατική αλλά και επαναπροσδιοριστική των σχέσεων. Πάντα το θέατρο έχει έναν καταλύτη. Μέσα σε μια κατάσταση, μπαίνει ένας τρίτος και την ανατρέπει. Τα έχουμε δει και στον Άλμπυ, τα ξέρετε αυτά. Αποκαλύπτεται, ότι αυτό που λέγαμε ενδιαφέρουσα ζωή, έχει ρωγμές. Το έργο κάνει έναν καταπληκτικό συνδυασμό του ατομικού με το δημόσιο. Λέει δηλαδή ότι όπως και σε ατομικό επίπεδο, δε μπορείς να καταχωνιάζεις τις αλήθειες και να λες ψέματα, γιατί η αλήθεια θα έρθει και θα σε βρει, έτσι και κάτι που συμβαίνει στο δημόσιο χώρο, δε μπορείς να το αρνηθείς μέσα στο σπίτι σου, γιατί σε επηρεάζει. Κανείς δε μπορεί να είναι οχυρωμένος μέσα στην οικογένεια, σε ένα σπιτάκι και να πει ότι δεν τον ενδιαφέρει τι γίνεται στην πόλη, στην κοινωνία, στο κράτος του, στον ελληνισμό. Όλα είναι αλληλένδετα. Και αν δε μάθουμε να τα διαχειριζόμαστε και να τα αντιμετωπίζουμε με σωστό τρόπο, τότε αυτά καραδοκούν. Θα έρθουν μια μέρα και θα μας διαλύσουν. Και αυτό το ζήσαμε. Το ζούμε. Δεν είπαν την αλήθεια στον ελληνικό λαό για την οικονομική πραγματικότητα. Και νομίζαμε ότι θα τη βγάλουμε καθαρή. Έτσι δεν είναι; Και ότι αυτό εν πάση περιπτώσει, αφορά το κράτος και όχι την οικογένειά μας. Και όμως αφορά και το κράτος και τον καθένα μας. Διότι απεκρύβη αυτό. Δεν κοιτά κανείς την αλήθεια. Γιατί δε θέλει να δυσαρεστήσει το λαό, γιατί θέλει να πάρει την εξουσία, γιατί δε θέλει να αναλάβει τις ευθύνες του…Και το αποτέλεσμα ποιο ήταν;
- Η απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα δυστυχώς.
- Ακριβώς και δυστυχία. Η αλήθεια, όσο οδυνηρή και να είναι, πρέπει να λέγεται σε όλα τα επίπεδα και πρέπει οι άνθρωποι να μάθουν να μπορούν να τη διαχειριστούν. Σε ατομικό, οικογενειακό αλλά και δημόσιο επίπεδο. Και για να πάμε και στο Κυπριακό, που δε θέλει να το αντιμετωπίσει ο ελληνικός λαός, γιατί νιώθει ενοχές καθώς η δική μας Χούντα δημιούργησε την κατοχή της Κύπρου. Δε μπορούμε να διαχειριστούμε αυτό που κάναμε και το απωθούμε. Ενώ καθορίζει και τα της Ελλάδας και της Μεσογείου. Η αλήθεια δεν έχει λεχθεί ποτέ. Και έρχονται οι πολιτικοί μας και λένε ότι οι νέοι μας είναι αμόρφωτοι, δεν ξέρουν ιστορία, δεν εμπιστεύονται ότι τους λέμε την αλήθεια. Γιατί να μας εμπιστεύονται οι νέοι;
- Συχνά οι νέοι κατηγορούνται και για μια απάθεια ως προς τα κοινά. Ποια η γνώμη σας;
- Δεν ισχύει για όλη τη νεολαία. Υπάρχουν νέοι που ενδιαφέρονται πάρα πολύ. Απλώς δε μπορούν πάντα να εκφραστούν με τρόπο που πραγματικά θα συμβάλλει. Και καταφεύγουν σε ενέργειες που κατά την άποψή μου, δεν είναι σωστές.
- Έχουμε μνήμη ως λαός;
- Όχι. Καταχωνιάζουμε τα δυσάρεστα. Ενώ αυτά που μας διδάσκουν είναι οι ήττες μας.
- Κλείνοντας, έχετε να μας ανακοινώσετε κάτι για την επόμενη θεατρική σαιζόν;
- Δεν ξέρω ακόμα, κάνω κάποιες συζητήσεις, αλλά δε μπορώ να το ανακοινώσω ακόμα, γιατί δεν έχω καταλήξει και πρέπει να σεβαστώ την επιθυμία των καλλιτεχνών να μην προχωρήσω σε ανακοινώσεις εφόσον δεν υπάρχει κάτι σίγουρο.
