Η Μελισσάνθη Μάχουτ στο DNA of Arts!!!!
Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Τσομπανόπουλο.
Είναι η πρώτη της δουλειά στην Ελλάδα, μετά από εξαιρετικές σπουδές στο εξωτερικό. Και εντυπωσιάζει ως Νάσμα/ Αντέλα στη μέγαλη θεατρική επιτυχία ΠΝΙΓΜΟΝΗ του Δημήτρη Καρατζιά στο Θέατρο ΑΘΗΝΑΙΟΝ. Την ευχαριστώ πολύ για την ωραία μας συνομιλία.
- Σε βρίσκουμε στη Θεσσαλονίκη στο Θέατρο Αθήναιον, με μια μεγάλη θεατρική επιτυχία, την ΠΝΙΓΜΟΝΗ του Δημήτρη Καρατζιά. Πες μου λίγα λόγια για την παράσταση.
- Τι να πρωτοπώ; Διανύουμε την τρίτη εβδομάδα παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη. Παιζόταν για περίπου 2 χρόνια στην Αθήνα, σε έναν χώρο 50 θέσεων στο Vault. Είναι μια μεταφορά, από το κλασσικό έργο του Federico Garcia Lorca « Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», τοποθετημένο για κάποιους λόγους στην Ανατολική Τουρκία του σήμερα. Αν και προσωπικά, θεωρώ ότι ο χώρος στον οποίο τοποθετείται, δεν έχει τόση σημασία. Το έργο πάει πέρα από χώρους, είναι τόσο συμβολικό…Θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε και σε οποιαδήποτε εποχή.
- Είναι ένα διαχρονικό έργο.
- Ναι, μιλάει για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, που δε νομίζω ότι μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί τόσο, σε χώρα, σε κουλτούρα κλπ. Έτυχε και το έγραψε ο Λόρκα τότε για την άνοδο του Φράνκο στην Ισπανία, αλλά ήταν καθαρά συμβολικό. Γι΄αυτό το λόγο πιστεύω ότι δεν έχει τόση σημασία το πού διαδραματίζεται. Έχει πολλά επίπεδα το έργο. Είμαστε 8 γυναίκες, σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και θεωρώ ότι έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το πώς οι γυναίκες μπορεί να είναι πολύ σκληρές η μια απέναντι στην άλλη. Ίσως και περισσότερο σκληρές από όσο είναι οι άντρες απέναντι στις γυναίκες. Πώς η κοινωνία είναι σκληρή απέναντι στα μέλη της και πως τα μέλη αντιδρούν σ’αυτή την κοινωνία. Εδώ μιλάμε για 8 γυναίκες που παίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους, ιδιαίτερα η μητέρα, που επιβάλλεται στα μέλη της οικογένειάς της και τους περιορίζει με τις συνέπειες που έχει αυτό. Και το πώς ο κάθε χαρακτήρας αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση. Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι ενώ μπορεί εκ πρώτης όψεως, αυτές οι γυναίκες να φαίνονται πολύ σκληρές, όλες έχουν δίκιο. Είναι απόλυτα δικαιολογημένες στο να φέρονται έτσι. Και η υπηρέτρια και οι κόρες. Μπορεί να δρουν με σκληρό τρόπο, αλλά δε μπορείς να πεις ότι έχουν άδικο.
- Πώς θα περιέγραφες το χαρακτήρα της Νάσμα που υποδύεσαι;
- Η Νάσμα, η Αντέλα στο πρωτότυπο, συμβολικά, είναι ο χαρακτήρας που επαναστατεί. Ίσως επειδή είναι και η πιο μικρή, καταλαβαίνει με έναν πιο ουσιώδη τρόπο, το τι επιβάλλει η κοινωνία και δεν είναι σε θέση να υποταχθεί σε αυτό. Ακούει περισσότερο τις ορμές, την ανάγκη που έχει ο κάθε άνθρωπος για ελευθερία. Ακόμα και με το τέλος που δίνει, παίρνει μια απόφαση. Κάνει πραγματικά αυτό που θέλει. Η κίνησή της, δηλώνει μια ελευθερία.
- Λυτρώνεται με την αυτοκτονία.
- Είναι μια λύτρωση ναι. Άσχετο με το γεγονός ότι είχε πολύ άδοξο τέλος, διάλεξε έναν δρόμο και τον ακολούθησε. Επαναστάτησε. Εγώ διαλέγω να είμαι ελεύθερη, έστω και αν πεθάνω. Δεν τη θεωρώ θύμα. Επίσης τυχαίνει να είναι ο Πέπε Ρομάνο, η εδώ ο Καρίμ. Είναι μια αφορμή. Ναι μεν είναι ένα έργο για την αγάπη, αυτός συμβολίζει τον έρωτα, το πάθος, αλλά είναι η έξοδός της, ο τρόπος της να φύγει από εκεί μέσα.
- Είναι όμως και πιο ευαίσθητη από τις άλλες κόρες έτσι;
- Ίσως λόγω ηλικίας. Όλες είναι, αλλά με τα χρόνια έχουν σκληραγωγηθεί. Και που είναι ευαίσθητες, δε μπορούν να το εξωτερικεύσουν. Έχουν μάθει με τα χρόνια να το καταπιέζουν λίγο περισσότερο. Ενώ αυτή και λόγω χαρακτήρα και λόγω νιότης δε μπορεί να το καταπιέσει τόσο εύκολα. Ίσως αν έμενε και δεν έφευγε, να κατέληγε σαν τις υπόλοιπες.
- Το λέω με αφορμή τη σκηνή που ζητάει την αγκαλιά από τη μητέρα της…
- Ναι, κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη αυτό το πράγμα. Βέβαια, αυτό γίνεται πριν φύγει και είναι μια απόπειρα συμφιλίωσης με τη μητέρα. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από αυτή τη σκηνή υπάρχει ολόκληρος διάλογος, όπου μιλάει η μητέρα με την υπηρέτρια και αναφέρεται σε μια κόρη από το χωριό που προσέβαλε την τιμή της οικογένειάς της και η μητέρα έχει πληγωθεί. Λέει η Χαντισέ/Μπερνάρντα/Αθηνά: «Αυτή η κόρη είναι σπλάχνο του εχθρού μας, δεν είναι δικό μας παιδί!». Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες ατάκες που προηγούνται για να χτιστεί αυτή η σκηνή αργότερα.
- Τελείωσες τη σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Θα σε ενδιέφερε να δουλέψεις σε μια κρατική σκηνή;
- Ναι, μαζί με την Ειρήνη Σταματίου που είμαστε μαζί στην παράσταση. Φυσικά και θα με ενδιέφερε. Η ΠΝΙΓΜΟΝΗ, είναι η πρώτη μου δουλειά στην Ελλάδα. Μετά το Εθνικό, πήγα Αγγλία για 4 χρόνια και σχεδόν αμέσως μετά την επιστροφή μου, ξεκίνησα πρόβες στο Vault. Είμαι ανοιχτή σε κάθε πρόταση. Αν η δουλειά είναι καλή, και σε 50 θέσεων θέατρο είναι ωραία εμπειρία να την κάνεις, όπως και σε 500. Το βασικό είναι η ποιότητα της δουλειάς.
- Τι εμπειρίες αποκόμισες από την παραμονή σου και τις σπουδές σου στην Αγγλία;
- Είναι εντελώς διαφορετική η στάση των ανθρώπων στο εξωτερικό όσον αφορά τη δουλειά. Είναι λίγο πιο επιχείρηση από ότι πρέπει. Και είναι και λογικό όταν υπάρχουν τόσα πολλά θέατρα και παραστάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι παραστάσεις στο Λονδίνο, ανεβοκατεβαίνουν στους δυο μήνες. Η δε περίοδος των προβών είναι maximum 4 εβδομάδες.
- Ενώ εσείς στο Vault κάνατε 4,5 μήνες…
- Ναι. Βέβαια στην Ελλάδα δεν υπάρχει και χρηματοδότηση. Οι άνθρωποι του θεάτρου κάνουν και άλλες 3 ή 4 δουλειές. Προσπαθούν ο ένας να βοηθήσει τον άλλο και είναι λογικό να χρειάζεται περισσότερος χρόνος για τις πρόβες. Στο εξωτερικό έχουν μόνο αυτό, ο καθένας στο πόστο του.
- Υπάρχουν και κρατικές επιχορηγήσεις;
- Υπάρχουν πάρα πολλά. Έχεις άνθρωπο που σου φέρνει τα αντικείμενά σου στη σκηνή. Άνθρωπο που σε ντύνει και σε ξεντύνει. Είμαι νέα στην Ελλάδα και δεν ξέρω αν υπάρχουν αυτά εδώ.
- Μόνο στις κρατικές σκηνές…
- Για μένα αυτό ήταν αρκετά περίεργο στην Αγγλία. Πολύ πιο οργανωμένα τα πράγματα. Χωρίς να λέω ότι ήταν καλύτερο ή χειρότερο αυτό. Κάτι διαφορετικό. Αυτό που με ξένισε λιγάκι, ήταν ότι λόγω της στάσης που έχει γενικότερα η χώρα, να προσέχει αν υπάρχει πολιτική ορθότητα σε άρθρα και σε κείμενα θεατρικά, πολλές φορές διαπίστωνα ότι ενώ μια παράσταση ήταν τεχνικά αριστούργημα, φώτα, κοστούμια απίστευτα, χορογραφία, κινησιολογία, άρθρωση, τοποθέτηση, όλα άψογα, κάπου έπασχε από κείμενο. Επειδή προσπαθούσαν τόσο πολύ να μη θίξουν κάποια κοινωνική ομάδα, κατέληγε το έργο να μη λέει και τίποτα. Ήταν πολύ ασφαλές. Και δε θεωρώ ότι πρέπει να είναι έτσι. Πάει πολύ κόντρα στη φύση του θεάτρου και στο ρόλο που θα έπρεπε να έχει. Ανάμεσα σε διασκέδαση και ψυχαγωγία, διαλέγουμε το ένα και θυσιάζουμε το άλλο στο βωμό της πολιτικής ορθότητας. Πέρα από αυτό όμως, είναι πολύ ωραίο να βλέπεις πως είναι τα πράγματα, όταν είναι πολύ οργανωμένα. Υπάρχει ανάγκη και για αυτό, αλλά και για το « ανοργάνωτο» με περισσότερη ψυχή.
- Τι είναι για σένα θέατρο εν τέλει;
- Τι μου αρέσει εμένα κάνοντας θέατρο; Δύσκολη ερώτηση. Ποτέ δεν ξέρω πώς να την απαντήσω ικανοποιητικά, γιατί αυτό για μένα αλλάζει ανά καιρούς. Πιο παλιά ίσως να μου άρεσε περισσότερο, το να λες μια ιστορία. Αργότερα μπορεί να ήταν κάτι πιο εγωιστικό, σαν δική μου ανάγκη για κάθαρση προσωπική. Αυτή την περίοδο, είναι μια ανάγκη επικοινωνίας, γιατί για μένα πάνω από όλα είναι το κείμενο. Επίσης, πιστεύω πάρα πολύ στη δύναμη της ομάδας. Όταν δένει μια ομάδα, όπως συμβαίνει και στη δική μας, αυτό περνάει κάτω. Ο κόσμος το καταλαβαίνει. Και είναι πολύ σημαντικό και για τους ανθρώπους που είναι πάνω στη σκηνή. Είναι μαγικό όταν ενώνονται άνθρωποι για να μοιραστούν κάτι. Αυτό είναι και λίγο εγωιστικό, γιατί δημιουργεί ευχαρίστηση σε μένα. Το θεωρώ σπάνιο και όταν πετυχαίνει είναι πολύ όμορφο. Στο συγκεκριμένο έργο, που όπως όλα τα κλασσικά έργα, είναι διαχρονικά, είναι και τα μηνύματα που περνάει, τα οποία ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε. Με ενδιαφέρει να είμαι ένα μέρος αυτού του αγωγού που μεταφέρει αυτή την πληροφορία. Από κάποιον που είχε την ψυχή και το μυαλό για να το γράψει, στον κόσμο που το βλέπει.
- Ποιος πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σου, ο ρόλος του θεάτρου σε περίοδο κρίσης;
- Πιστεύω ότι πρέπει να είναι διπλός. Θεωρώ ότι πρέπει να θίγει τα θέματα που μας απασχολούν, αλλά επίσης, οι αντοχές του ανθρώπου έχουν κάποια όρια. Δηλαδή, αν με ρωτούσες εμένα προσωπικά τι θα ήθελα να δω, σίγουρα θα ήταν μια παράσταση που θα με συγκινήσει, θα με διδάξει και θα φύγω αλλαγμένη, έχοντας πάρει πληροφορίες που εγώ δεν είχα σκεφτεί. Έχοντας μάθει πράγματα για μια κοινωνική ομάδα, που δε θα είχα τον τρόπο να τα βιώσω με άλλον τρόπο. Επίσης όμως, χρειάζεται ανακούφιση. Πρέπει παράλληλα το θέατρο, να μπορεί να προσφέρει γέλιο και γαλήνη. Και ειδικά σε περίοδο κρίσης, που οι άνθρωποι έχουν φτάσει στα φυσικά και σωματικά τους όρια. Βέβαια, ανάλογα με τον άνθρωπο, η κάθαρση αυτή έρχεται είτε μέσω του κλάματος, είτε μέσω του γέλιου.
- Είσαι αισιόδοξη για την πορεία των πραγμάτων;
- Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Δε μας παίρνει το αντίθετο. Όταν φεύγει και η ελπίδα, τότε είναι που αρχίζουν να καταρρέουν τα πράγματα. Η ιστορία κάνει κύκλους και πιστεύω ότι αυτό το πράγμα δε μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Υπάρχουν μικρές αχτίδες φωτός στην άκρη του τούνελ. Αυτή η χώρα έχει περάσει πολλά. Ήταν ανέκαθεν ένα πανέμορφο χάος και είναι δύσκολο να μπει τάξη. Θέλει πολύ κόπο, οργάνωση και δουλειά για να αρχίσουμε να μπαίνουμε σε ένα σωστό δρόμο. Και δεν ξέρω και ποιος είναι τελικά ο σωστός δρόμος. Διαφέρει από χώρα σε χώρα. Δεν υπάρχει μια συνταγή.
- Εντοπίζεις θετικές εκφάνσεις στην κρίση που βιώνουμε;
- Πολλές! Ένας από τους λόγους που με έκανε να γυρίσω από την Αγγλία, ήταν τα πράγματα που έβλεπα εδώ όταν επέστρεφα για διακοπές. Παρόλη την κούραση και τη δύσκολη κατάσταση, οι άνθρωποι προσπαθούσαν με νύχια και με δόντια να βγάλουν κάτι θετικό. Και ήταν άμεση η σύγκριση με το Λονδίνο, όπου όλοι ήταν επαναπαυμένοι, χωρίς να προσπαθούν να βελτιωθούν. Δεν υπήρχε αυτή η φλόγα που δημιουργείται στον άνθρωπο σε δύσκολες καταστάσεις. Έτσι βλέποντας όλη αυτή την κατάσταση στην Ελλάδα, είπα ότι εγώ εδώ θέλω να είμαι. Κομμάτι αυτής της προσπάθειας. Έχει γίνει κάτι πολύ όμορφο. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των παραστάσεων και ο κόσμος αν και δεν έχει χρήματα πηγαίνει. Έχουμε σταματήσει να είμαστε εγωιστές. Γυρνάμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο γιατί ξέρουμε ότι έτσι θα φύγουμε από αυτό τον κόσμο.
- Μίλησε μου για τα καλλιτεχνικά σου όνειρα.
- Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο. Με ενδιαφέρουν οι ωραίες συνεργασίες, το ωραίο περιβάλλον, η ατμόσφαιρα και το ίδιο το έργο. Από εκεί και πέρα, ό, τι θέλει ας προκύψει. Δεν κάνω σχέδια, γιατί ποτέ δε βοηθάνε. ( γέλια).
- Η παράσταση μετά το Πάσχα θα συνεχιστεί στην Αθήνα;
- Τελειώνουμε 5 Απριλίου από Θεσσαλονίκη. Δεν ξέρω σίγουρα αν θα συνεχιστεί. Ελπίζω. Είναι βέβαια μια δουλειά που εδώ και δυο χρόνια έχει κάνει τον κύκλο της. Θα ήταν πολύ όμορφο κλείσιμο εδώ στη Θεσσαλονίκη.
- Εσύ συζητάς κάτι για το καλοκαίρι ή για την επόμενη χρονιά;
- Υπάρχουν κάποιες προτάσεις. Τίποτα βέβαιο ακόμα. Σε λίγες μέρες, ξεκινάω γυρίσματα για τη νέα ταινία του Τάσου Μπουλμέτη, και ό, τι άλλο θέλει ας προκύψει…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Κείμενο / σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Κολλά
Πρωτότυπη Μουσική σύνθεση: Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά/ Επιμέλεια κοστουμιών: Σίμος Παπαναστασόπουλος
Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας
Επιμέλεια κίνησης: Βιβή Ρωμανά
ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ:
Αθηνά Τσιλύρα, Θεοδώρα Σιάρκου, Γιάννα Σταυράκη, Κική Μαυρίδου, Ανδρομάχη Μαρκοπούλου, Νίκη Αναστασίου, Ειρήνη Σταματίου, Μελλισάνθη Μαχουντ.
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
16 ευρώ: Γενική είσοδος
12 ευρώ: Φοιτητικό- μαθητικό-ανέργων
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Τετ-Πεμ-Παρ: 21:00
Σάββατο: 18:15 και 21:00
Κυριακή: 20:00